डा. नवीन पौडेल।
थाइरोइड रोग भनेको चिकित्सा अवस्थाको लागि सामान्य शब्द हो! जसले थाइरोइडलाई सही मात्रामा हर्मोन बनाउनबाट रोक्छ। यसले सबै उमेरका मानिसहरूलाई असर गर्न सक्छ। थाइरोइड एउटा सानो, पुतली आकारको ग्रंथि हो जुन घाँटीको अगाडि छालामुनि अवस्थित हुन्छ। थाइरोइड रोगका लक्षणहरूलाई दुई समूहमा विभाजन गर्न सकिन्छ – (हाइपर थाइराइडिज्म) (हाइपोथाइराइडिज्म) लक्षणहरू। लक्षणहरू प्रायः दुई अवस्थाहरू बीच “विपरीत” हुन्छन्। यो किनभने हाइपर थाइराइडिज्मले चयापचयलाई गति दिन्छ, र हाइपोथाइराइडिज्मले चयापचयलाई सुस्त बनाउँछ।
हाइपोथायरायडिज्मका लक्षणहरू:
- मुटुको धड्कन सुस्त हुनु।
- थकान महसुस हुनु (थकान)।
- उदासीन मूड।
- महिनावारीको भारी अवधि (मेनोरेजिया)।
हाइपरथायराइडिज्मका लक्षणहरू :
- सामान्य हृदय गति (ट्याकि कार्डिया)।
- सुत्न कठिनाइ ।
- अस्पष्ट तौल घट्नु।
- चिसो वा पसिनाले भरिएको छाला।
- चिन्तित, चिडचिडा वा घबराहट महसुस हुनु।
- अनियमित चक्र वा महिनावारीको कमी (एमेनोरिया)।
दुवै अवस्थाले निम्त्याउन सक्छ। एक विस्तारित थाइरोइड (गोइटर), तर यो हाइपर थाइरोइडिज्म मा अधिक सामान्य छ। थाइरोइड परीक्षणहरूले तपाईंको थाइरोइड ग्रन्थीले कसरी काम गर्छ भनी बताउँछ। यी परीक्षणहरूले हाइपर थाइराइडिज्म, हाइपोथायरायडिज्म, ग्रेभ्स रोग, हाशिमोटो रोग र थाइरोइड क्यान्सर जस्ता अवस्थाहरूको निदान गर्न मद्दत गर्न सक्छ। थाइरोइड परीक्षणका प्रकारहरूमा रगत परीक्षण, इमेजिङ परीक्षण र परमाणु औषधि परीक्षणहरू समावेश छन्।
थाइराइड रोगको उपचार कसरी गरिन्छ?
थाइरोइड रोगको उपचार अवस्था र कारणमा निर्भर गर्दछ। लक्ष्य भनेको थाइरोइड हर्मोनको स्तरलाई स्वस्थ दायरामा फर्काउनु हो। रेडियोआयोडिन (रेडियोएक्टिभ आयोडिन) थेरापी: यो उपचारले थाइरोइडको कोशिकाहरूलाई क्षति पुर्याउँछ, यसले थाइरोइड हार्मोनको उच्च स्तर बनाउनबाट रोक्छ। । यसले हर्मोन बनाउनबाट रोक्छ। यद्यपि, आफ्नो बाँकी जीवनको लागि सिंथेटिक (निर्मित) थाइरोइड प्रतिस्थापन हर्मोन (चक्की) लिन आवश्यक छ। थाइरोइड हार्मोनहरू शरीरमा फिर्ता थप्ने सिंथेटिक तरिका हो। प्रदायकहरूले सामान्यतया सिफारिस गर्ने औषधि लेभोथाइरोक्सिन हो ।
स्वस्थ थाइरोइड कायम राख्न र जटिलताहरू रोक्न।
- सन्तुलित आहार खानुहोस्।
- प्रशोधित खानेकुरा नखानुहोस्।
- आफ्नो आयोडिन सेवन निगरानी गर्नुहोस्।
- तनाव व्यवस्थापन गर्नुहोस्।
- नियमित व्यायाम गर्नुहोस्।
- पर्याप्त निद्रा लिनुहोस्।
- वातावरणीय विषाक्त पदार्थहरू सीमित गर्नुहोस्
Dr. Nabin poudel